Thoái hóa điểm vàng là nguyên nhân hàng đầu gây mất thị giác, chỉ sau đục thủy tinh thể. Bệnh tiến triển chậm trong thời gian dài, không gây đau đớn nên mọi người chỉ phát hiện bệnh khi thị lực đã suy giảm nghiêm trọng. Bài viết dưới đây sẽ đưa đến bạn đọc những sự thật bạn nên biết về thoái hóa điểm vàng để phòng ngừa và phát hiện, điều trị bệnh kịp thời hiệu quả nhất; tránh tình trạng mất thị lực một phần.
Thoái hóa điểm vàng ở người già là gì?
Thoái hóa điểm vàng ở người già, hay còn gọi là thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD), là sự suy giảm điểm vàng ở mắt – khu vực nhỏ ở khu vực trung tâm võng mạc sau mắt; gây giảm thị lực trung tâm. Người bệnh thoái hóa điểm vàng có thể thấy hình ảnh trước đây bị mờ đi và xuất hiện các đốm đen ngày càng to dần; đường thẳng có thể bị cong hoặc méo, màu sắc thay đổi đậm nhạt kém sinh động; việc đọc viết hay lái xe cũng trở nên khó khăn hơn.
Thoái hóa điểm vàng thường xảy ra ở những người trên 55 tuổi, dưới 2 dạng sau đây:
- Thoái hóa điểm vàng khô: là sự phá vỡ của các tế bào nhạy sáng ở điểm vàng, gây giảm thị lực trung tâm. Các đốm nhỏ tròn, màu vàng gọi là drusen bắt đầu tích tụ dưới điểm vàng. Tuy drusen không gây mất thị lực nhưng theo thời gian, drusen phát triển gia tăng về kích thước và số lượng gây ảnh hưởng đến cả các tế bào nhạy sáng và mô liên kết ở vùng trung tâm võng mạc mắt; khiến thị lực trung tâm bị mờ dần, các vết mờ lớn hơn và tối hơn có thể khiến mất vĩnh viễn thị lực trung tâm.
Thoái hóa điểm vàng thể khô là bệnh thoái hóa điểm vàng phổ biến nhất,tiến triển dần dần, không có cách điều trị; chiếm 85-90% các bệnh nhân mắc thoái hóa điểm vàng.
Thoái hóa điểm vàng thể khô thường ảnh hưởng đến cả 2 mắt nhưng mất thị lực có thể chỉ xảy ra ở 1 mắt, mắt còn lại hoàn toàn có thể hoạt động bình thường.
- Thoái hóa điểm vàng ướt: là sự phát triển bất thường của các mạch máu nằm sau võng mạc, khiến mạch máu và chất lỏng bị rò rỉ, làm giảm thị lực trung tâm. Thoái hóa điểm vàng thể ướt tiến triển rất nhanh, gây mất thị lực trung tâm. Nếu xuất hiện triệu chứng cần điều trị ngay lập tức. Bệnh chiếm 10-15% số bệnh nhân mắc thoái hóa điểm vàng nhưng lại chiếm phần lớn các trường hợp bị mất thị lực. Tất cả các bệnh nhân mắc thoái hóa điểm vàng thể ướt đều do sự phát triển của AMD thể khô.
Nguyên nhân gây thoái hóa điểm vàng ở người già
Nguyên nhân gây ra thoái hóa điểm vàng ở người già hiện chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, bệnh có liên quan đến các yếu tố nguy cơ theo AAO Hoa Kỳ, cụ thể như sau:
- Tiền sử gia đình có người mắc AMD
- Tuổi tác: nguy cơ gia tăng sau tuổi 60
- Hút thuốc lá: những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc AMD cao gấp 4 lần so với những người chưa từng hút thuốc.
- Giới tính: nữ giới có nguy cơ mắc AMD cao hơn nam giới
- Dân tộc: người da trắng có nguy cơ mắc AMD cao hơn các nhóm người khác.
- Béo phì thừa cân, cao huyết áp, hay cholesterol cao cũng làm tăng nguy cơ mắc AMD
Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết thoái hóa điểm vàng
Thoái hóa điểm vàng là bệnh tiến triển chậm, không gây đau đớn, theo thời gian sẽ càng trở nên tồi tệ hơn. Chính vì vậy, ở giai đoạn đầu của bệnh bạn không thể nhận thấy các vấn đề về thị lực. Bạn nên khám mắt thường xuyên để phát hiện bệnh kịp thời, điều trị và ngăn chặn tiến triển bệnh. Mỗi dạng thoái hóa điểm vàng sẽ có từng triệu chứng riêng biệt tùy vào giai đoạn bệnh tiến triển, bạn nên hiểu rõ để phát hiện bệnh đúng lúc.
Triệu chứng nhận biết thoái hóa điểm vàng thể khô
Các triệu chứng của thoái hóa điểm vàng thể khô có thể không xuất hiện trong vòng 10 năm kể từ thời điểm khởi phát bệnh và có thể lâu hơn khi AMD thể khô chỉ ảnh hưởng đến 1 bên mắt. Các triệu chứng AMD thể khô thường xuất hiện bao gồm:
- Nhu cầu ánh sáng cao hơn khi đọc sách
- Giảm thị lực trung tâm, nhìn mọi thứ bị mờ hơn
- Tầm nhìn xa hơn, kém xác định hơn
- Khó khăn trong nhận diện khuôn mặt mọi người
- Khó thích nghi với ánh sáng yếu, sau khi tiếp xúc với ánh sáng chói thì khả năng phục hồi chức năng thị giác chậm hơn
- Tổn thương võng mạc, các đường thẳng biến dạng trong tầm nhìn và thấy màu sắc kém sống động hơn trước đây.
Triệu chứng nhận biết thoái hóa điểm vàng thể ướt
Một số triệu chứng của AMD thể ướt tương tự như AMD thể khô như là giảm thị lực trung tâm, hay biến dạng thị giác nhìn đường thẳng thành cong hoặc lượn sóng. Các triệu chứng xuất hiện và tiến triển nhanh hơn so với AMD thể khô. 1 số triệu chứng của AMD thể ướt cụ thể như sau:
- Xuất hiện điểm mờ trong tầm nhìn
- Trung tâm tầm nhìn xuất hiện điểm tối do các mạch máu chảy hoặc chất lỏng bị rò rỉ
- Tầm nhìn trở nên mơ hồ, mờ nhạt
- Các triệu chứng trở nên xấu đi nhanh chóng
Việc kiểm tra mắt thường xuyên có thể giúp bạn phát hiện sớm AMD và thực hiện các bước để giảm nguy cơ tiến triển của bệnh một cách tốt nhất.
Dấu hiệu nhận biết thoái hóa điểm vàng
Không có dấu hiệu AMD nào bên ngoài có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Với việc kiểm tra võng mạc mắt bằng các thiết bị đặc biệt, các bác sĩ nhãn khoa sẽ giúp bạn tìm ra những dấu hiệu của AMD gồm:
- Sắc tố không đều, lắng đọng màu vàng ở võng mạc mắt (đốm drusen)
- Sự xuất hiện của chất lỏng hoặc máu ở trong hoặc dưới võng mạc
Các biện pháp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng ở người già
Cho tới hiện nay, chưa có giải pháp nào được đưa ra giúp ngăn chặn AMD. Tuy nhiên, các bạn có thể thực hiện các biện pháp ngăn ngừa để giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng như trì hoãn sự tiến triển của AMD. Các biện pháp bao gồm:
- Kiểm tra mắt thường xuyên, định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện AMD giai đoạn sớm nhất.
- Với những người đã được chẩn đoán AMD cần tái khám và theo dõi thị lực tại nhà bằng lưới Amsler
- Ngừng hút thuốc nếu bạn đang hút thuốc; việc hút thuốc làm giảm thị lực nhanh hơn trong AMD và làm xấu hơn tình trạng mắt nếu mắc bệnh về mắt như đục thủy tinh thể hay tăng nhãn áp,…
- Ăn uống khoa học, sử dụng nhiều rau, ít đường ít béo
- Bảo vệ mắt khỏi tia UV của mặt trời: sử dụng kính râm chắn UV khi ra ngoài không những giảm mức độ nghiêm trọng của AMD mà con chống ung thư da trên mí mắt.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa về việc sử dụng các chất bổ sung vitamin theo nghiên cứu về bệnh mắt liên quan đến tuổi tác (AREDS2), bao gồm: bổ sung vitamin C (500mg), vitamin E (400IU), oxit kẽm (80mg), oxit đồng (2mg), lutein (10mg) và zeaxanthin (2mg).
Bài viết trên đây đưa ra những điều cơ bản nhất bạn nên biết về bệnh thoái hóa điểm vàng ở người già để ngăn ngừa và phát hiện bệnh kịp thời, tránh tình trạng mất thị giác. Bệnh thoái hóa điểm vàng chưa thể ngăn chặn và điều trị khỏi hoàn toàn nhưng nếu phát hiện sớm, bạn hoàn toàn có thể sống chung với bệnh và trì hoàn sự tiến triển của bệnh một cách tốt nhất.
Có thể bạn quan tâm:
